Okres dojrzewania jest szczególnie ważny dla każdego człowieka. To czas buntu, niezgody i kształtowania poczucia tożsamości. Można dorastać psychicznie, emocjonalnie oraz światopoglądowo – proces ten niekiedy trwa przez całe życie. Wymusza to na nas rzeczywistość, do której należy się przystosować i ją zaakceptować.
Problem ten jest podejmowany przez wielu pisarzy. Jednym z nich jest Stefan Żeromski, autor Przedwiośnia. Dołączony fragment lektury dotyczy pobytu Cezarego Baryki, głównego bohatera, w Nawłoci. Mężczyzna zaproszony do posiadłości przez swojego przyjaciela korzysta z życia – biesiaduje, uczestniczy w balach oraz piknikach, a także romansuje. Zakochuje się w pięknej Laurze, jednak ona, jak się dowiadujemy, nie odwzajemnia szczerego uczucia Cezarego. Wybiera natomiast innego mężczyznę – Pana Barwickiego – raniąc tym samym serce kochanka.
Zawód miłosny jest jednym z etapów dojrzewania młodego Baryki. Doznaje porażki, nie może się z tym pogodzić, jego słowa są pesymistyczne. Nieudany związek z Laurą zniechęca go do kobiet. Jednak mimo nieudanego pożycia, ta sytuacja była cennym doświadczeniem w życiu młodego mężczyzny.
Na życie Cezarego Baryki największy wpływ miała jednak rewolucja bolszewicka i utrata matki. Młodzieniec był zaślepiony rewolucyjnymi hasłami, nie zwracał uwagi na uczucia rodzicielki, dopiero śmierć innych ludzi otworzyła mu oczy. Kiedy Cezary zobaczył na chodniku martwą Ormiankę uświadomił sobie, że rewolucja niesie za sobą jedynie zniszczenie. Dostrzegł w końcu, że jego matka stała się inną osobą – już nie była młoda, piękna i zadbana – wskutek tragicznej historii stała się zmęczoną, zaniedbaną, smutną kobietą.
Zgarbiła się, skuliła, zmalała. Była siwa, pomarszczona, żółta, odziana w dawną, wyświechtaną sukienczynę. Gdy biegała za jego sprawami, wynosiła jego brudy, prała jego bieliznę, obsługiwała go jak pokojówka i kucharka – często chwytała się rękami za serce albo za głowę. Widział, jak się podpiera sękatym kijem wchodząc na schody – maca rękami sprzęty i ściany w biały dzień, jak by nagle oślepła.
Gdy zmienił w końcu swoje podejście było już za późno. Kiedy Jadwiga Baryka zmarła, Cezary tęsknił za nią, żałował, że nie był dobrym synem. Wielokrotnie na kartach Przedwiośnia mamy dowód jego tęsknoty.
Mimo, że rewolucja bolszewicka siała zamęt i niosła cierpienia, to przeżycia te dobrze wpłynęły na osobowość głównego bohatera Przedwiośnia. Docenił prostotę codzienności, zrozumiał, że mimo największych starań, nigdy nie uda się w pozytywny sposób uciec od rzeczywistości.
Jednym z bohaterów, który dojrzewa przez większą część utworu jest Kordian, bohater dzieła Juliusza Słowackiego. Poszukuje swojego przeznaczenia, nie jest jednak zdolny do działania, do podjęcia konkretnego kroku. Proces dojrzewania ma miejsce między innymi podczas podróży po Europie. Przekonuje się wówczas, że światem rządzi pieniądz. Wszystko można kupić – przychylność władcy, a nawet miłość. Te doświadczenia i sytuacje sprawiają, że Kordian wygłasza monolog na szczycie Mont Blanc. Chce zostać polskim Winkelriedem i poświęcić się dla ojczyzny. Postanawia zabić cara, co zresztą mu się nie udaje, ostatecznie ponosi klęskę i zostaje skazany na śmierć. Nie wiadomo jednak, czy egzekucja została wykonana.
Kolejnym utworem, w którym spotykamy się z problematyką dorastania są Treny Jana Kochanowskiego. Ojciec jest zrozpaczony po śmierci kilkuletniej córeczki, przechodzi trudny czas – musi dojrzeć i przyjąć do wiadomości, że już nigdy nie zobaczy Urszulki. W trenach IX, X i XI zaprzecza wszystkim swoim poglądom, mówi, że nie wierzy już w Boga. Godzi się z sytuacją dopiero w Trenie XIX, który zamyka cykl wierszowanych utworów Jana z Czarnolasu.
Jak wykazałem, okres dojrzewania jest istotny w życiu każdego człowieka. Kształtuje w nim osobowość oraz światopogląd, pozwala tym samym na zaakceptowanie trudnych momentów w naszym życiu. Po zmierzeniu się z problemami, jesteśmy potem w stanie wyciągnąć z nich wnioski i zmienić swoje postępowanie. Człowiek dojrzewa przez całe życie – Cezary Baryka i Kordian zbierali doświadczenie, mając kilkanaście lat, natomiast Jan Kochanowski przeżywał rozterki i próbował dojrzeć do nowej sytuacji będąc dojrzałym mężczyzną.
